Tüketici Hukuku

Türk hukuk sisteminde tüketici hukukuna ilişkin düzenlemeler ilk defa 1995 yılında 4077 sayılı tüketicinin korunması hakkında kanun ile yapılmıştır. Zaman içinde gereksinimlerin artması ile 2014 yılında 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun yürürlüğe girmiş olup, uyuşmazlıklarda halen 6502 sayılı kanun uygulanmaktadır. 6502 sayılı kanun uyarınca tüketici hukuku tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.

Buna göre bir hukuki ilişkinin tüketici işlemi olması için taraflardan birinin tüketici, diğerinin ise satıcı sağlayıcı ya da onlar adına hareket eden gerçek ya da tüzel kişi olması gerekmektedir. Ve bu kişiler arasında yapılan; her türlü sözleşme bu kapsama girmektedir.

Tüketici Sözleşmeleri,

• Taksitle satış sözleşmeleri
• Tüketici kredisi sözleşmeleri
• Konut finansmanı sözleşmeleri
• İş yeri dışında kurulan sözleşmeler
• Mesafeli sözleşmeler (Özellikle internet ve telefon gibi çeşitli vasıtalar aracılığı ile kurulan sözleşmeler)
• Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmeleri
• Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri
• Paket tur sözleşmeleri
• Abonelik sözleşmeleri 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanununda sayılan sözleşmelerin bir kısmıdır. Ancak tüketici sözleşmeleri yukarıda sayılan sözleşmeler ile sınırlanmaması mümkün değildir, çünkü her türlü sözleşme tüketici sözleşmesi niteliğini taşıyabilmektedir. Bir sözleşmenin tüketici sözleşmesi olup olmadığını belirlemek için sözleşmenin hangi amaçla kurulduğu amacına bakılmalıdır. Tüketici işlemlerine ilişkin uyuşmazlıklar ve her türlü davalar aksine düzenleme olmadıkça kanunda belirlenen miktar sınırlarına göre Tüketici Hakem Heyetleri ve Tüketici Mahkemeleri görevlidir.

Tüketici Hakem Heyeti Başvurularında Parasal Sınırlar Nedir?

26 Aralık 2018 Tarihli ve 30637 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 68. ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinin 6. Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ” ile birlikte 2019 yılında tüketici hakları mevzuatından doğan uyuşmazlıkların çözüm yerinin hangi tutarlara göre belirleneceği tebliğ edilmiştir.

Yapılan düzenleme ile 2019 yılında tüketici hakem heyeti başvurusu için belirlenen parasal sınırlar aşağıdaki gibidir;

• 650 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyeti görevlidir.
• Büyükşehir statüsünde olan illerde 5.650 TL ile 8.480 TL arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyeti görevlidir.
• Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 8.480 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyeti görevlidir.
• Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 5.650TL ile 8.480 TL arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyeti görevlidir
• 480 TL üzerindeki tüketici uyuşmazlıklarının tamamında Tüketici Mahkemesi görevlidir.

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 68. ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinin 6. Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ ile birlikte 2019 yılında tüketici hakem heyetine yapılacak başvurularda dikkate alınması gereken parasal tutarlar yukarıda belirtildiği şekildedir.

Ancak yapılan düzenleme uyarınca parasal sınırı 8.480 TL’nin üzerindeki tüm tüketici uyuşmazlıklarında görevli yer Tüketici Mahkemeleridir.